Nieuws - AVBG https://www.avbg.be nl Overlijden Wim Strecker Tue, 22 May 2018 15:56:33 GMT Tim


Op 14 april overleed Wim Strecker, voormalig bestuurslid van onze vereniging. Onze leden kennen hem als de jarenlange vormgever en occasioneel auteur van de Infobladen en Bulletins van de vereniging, maar Wim deed veel meer. Zo zette hij zich eveneens in voor de vzw Voor Kruis en Beeld. In die hoedanigheid werkte hij mee aan de uitgave van Madonna: beelden van Maria in de Antwerpse binnenstad. Dit standaardwerk uit 2002 over het fenomeen van de Mariabeelden in het Antwerpse stadsbeeld beantwoordde aan een wetenschappelijke nood en groeide uit tot een verdiend verkoopsucces. In 2009 stelde Wim de tentoonstelling Beelden en broederschappen samen in de Sint-Jacobskerk. Het jaar daarop verscheen de gids Madonna- en heiligenbeelden in de Antwerpse binnenstad. Als freelance fotograaf werkte Wim voor projecten van musea, zoals het MAS, en voor particuliere onderzoekers. Daarnaast had hij langlopende projecten, zoals zijn website Kroniek van Antwerpen, sinds 2008 gehost door AVBG, maar ook een repertorium van beeldhouwers.

Bovenal was Wim een wandelaar langs wegen van geleidelijkheid. Te voet, in boeken en archieven, op het internet. Hij exploreerde vele trajecten en zijwegen, had de gave van de fascinatie, kon dwalen en vermeien, had steeds tijd en woord. Zijn regelmatig terugkerende  uitspraak “Heb je 5 minuutjes?” en wat daar dan op volgde, toonde ook aan dat hij een hoogst persoonlijke omgang had met de tijdsdimensie. Wims universum aan foto’s – die hij graag ter beschikking stelde – omvatte een macht aan beeldmateriaal over het voortdurend veranderende stadsbeeld van Antwerpen. Op zijn kronkelwegen stootte hij regelmatig op wetenschappelijke vondsten en archivalia, die hij vervolgens schonk aan instellingen. Onder meer het Vlaams Architectuurarchief kon bogen op zijn schenkingen en tips. Iedereen die hem kende, zal zich het beeld van Wim herinneren als de langzaam door de stad schrijdende man, herkenbaar tussen duizenden, meestal in het gezelschap van zijn fotocamera, maar evengoed op pad met zijn moeder, voor wie hij jarenlang zorgde. Van dat beeld bestaan geen foto’s, maar opgeslagen is het wel.

Stefaan

]]>
1/12/2017 - Boekvoorstelling door Gustaaf Asaert - Stadsarchief Antwerpen Thu, 16 Nov 2017 21:33:13 GMT Tim

Op vrijdag 1/12 stelt de vooraanstaande Antwerpse historicus dr. Gustaaf Asaert zijn nieuwe boek voor in het Felixarchief, samen met de AVBG, die als uitgever optreedt. U bent welkom om deze boekvoorstelling gratis bij te wonen.
 

Het boek biedt een becommentarieerde publicatie van het verslag van stadspensionaris Jacob Van Wesenbeke over een diplomatieke reis naar Spanje in 1562-1563. Dit reisjournaal is bewaard in het Felixarchief en deze uitgave maakt het document toegankelijk.

Het historische belang van dit relaas is wezenlijk. De inzet van deze reis was immers hoog, en diende de positie van Antwerpen  te vrijwaren tegen de politieke en godsdienstige bedreigingen. Het boek biedt een unieke inkijk achter de coulissen van de politiek in de eindfase van de Gouden Eeuw van Antwerpen, terwijl ook de alledaagse anekdotiek van deze moeizame onderneming aan bod komt.
 

De boekvoorstelling gaat door in het Felixarchief, conferentiezaal - 6de verdieping, en vangt aan stipt om 14u. Na de voorstelling kan het boek aangekocht worden.

Gustaaf Asaert, Met Jacob van Wesenbeke naar Spanje. Een diplomatieke reis in een bewogen tijd (1562-1563), Antwerpen: Antwerpse Vereniging voor Bouwhistorie en Geschiedenis, 2017, ISBN 9789090303727, 306 p., € 10,-

Het boek is ook te bestellen via contact@avbg.be
 

Adres:
FelixArchief
Oudeleeuwenrui 29
2000 Antwerpen
www.felixarchief.be

Opgelet, vanaf 3/11/2017 wordt de halte Felixarchief tijdelijk niet meer bediend door de buslijnen 17, 30 en 34!

 

 

 

]]>
25/10/2017 - lezing: 'Een alternatieve route in historisch Antwerpen. Op zoek naar iets nieuws' Tue, 24 Oct 2017 08:10:38 GMT Tim  

Op woensdag 25 oktober zijn de AVBG-leden en sympathisanten opnieuw welkom in het Stadsmagazijn voor een rijk geïllustreerde lezing van Marc Hendrickx. 

De lezing, getiteld 'Een alternatieve route in historisch Antwerpen. Op zoek naar iets nieuws' vangt aan om 20u en eindigt omstreeks 21u30. De fraaie voormalige stadsmagazijnen zijn gelegen aan de Keistraat (nrs. 5-7) en zijn goed bereikbaar met het openbaar vervoer (o.a. tramlijn 7 en buslijnen 30 en 34). Opgelet, de Antwerpse binnenstad is sinds 1 februari 2017 een lage-emissiezone.
Meer informatie: http://www.stadsmagazijn.be/contact  

Deze activiteit is zoals steeds gratis.

Marc Hendrickx: "Het lijkt er soms op of we – bijvoorbeeld op basis van het plan van Vergilius Bononienisis – voldoende weten over het uitzicht van de 16de-eeuwse binnenstad, en dat er geen verdere ontdekkingen in het verschiet liggen. Maar eigenlijk zou dit beeld moeten genuanceerd worden. Bij gedetailleerd onderzoek van andere iconografische bronnen blijken immers nog steeds nieuwe zichten ontdekt te kunnen worden, en blijken bepaalde veronderstellingen niet te kloppen.

In de lezing wordt ingegaan op deze nieuwe informatie. Komen o.a. aan bod: een vreemd afgebeelde loggia van De Moelnere, een nieuw ontdekte toren in het voormalige Hof van Immerseel, de voorgangers van de Groote Robijn, de gaanderij van het Casteel van Rijssel, een feestzaal van Joseph Bascourt, de gaanderij van de Gulden Wolfynne, de huistoren van de Molensteen, geveltekens à volonté aan de Grote Markt, de gaanderij van ‘t Gulden Vingerlijn, belvedères in overvloed bij ‘t Vleeshuis, arabesken in het Rad van Avonturen, een poortversiering aan de Suikerrui, de Bierpoort vanuit de stadszijde, de huistoren van Pedro Loupez, een zij-ingang van de Fuggers, een volledig verdwenen huizenblok aan het St. Andriesplein en misschien een tot belvedère omgevormde oude duiventoren aan de Lange Ridderstraat"

]]>
19-20/11/2016 - Openingsweekend Felixatelier Fri, 18 Nov 2016 08:29:45 GMT Tim Het atelier van de stedelijke dienst archeologie is verhuisd naar het Felixpakhuis. U bent van harte uitgenodigd op het openingsweekend van het Felixatelier en de mini-expo 'De stad is een schat' op zaterdag 19 en zondag 20 november van 10 tot 17 uur. 

]]>
14/11/2016 - Bezoek aan het Architectuurarchief voor AVBG-leden (volzet) Wed, 09 Nov 2016 09:01:23 GMT Tim Op maandag 14 november 2016 om 19u30 zijn de AVBG-leden en sympathisanten welkom in het Architectuurarchief Provincie Antwerpen voor een lezing en een rondgang achter de schermen.



Bestuurslid Stefaan Grieten, stafmedewerker van het archief, biedt een gevarieerd programma aan op basis van materiaal uit de archiefcollectie.  Beginnen doen we met een virtuele wandeling van het Centraal Station naar de Schelde, aan de hand van materiaal uit de collectie. Vervolgens worden enkele unieke stukken uit de verzameling getoond. Sluitstuk is een korte rondgang achter de schermen. 

Om praktische redenen is er een maximum van circa 25 deelnemers – bij een te groot aantal geïnteresseerden kunnen we de activiteit steeds herhalen. We vragen u dan ook uw aanwezigheid te melden aan stefaan.grieten@avbg.be.

Alvast van harte welkom!

09/11 - Deze activiteit is inmiddels volzet. Geïnteresseerden kunnen echter nog steeds inschrijven. Bij voldoende interesse  voorzien wij een tweede lezing en bezoek.

Praktische info:
14 november, 19.30u.
Architectuurarchief Provincie Antwerpen
Parochiaanstraat 7
(verbindingsstraat tussen Lange Nieuwstraat en Sint-Jacobsmarkt, achter het koor van de Sint-Jacobskerk)

 

]]>
Informatie over met sloop bedreigde Fierensblokken gebundeld Tue, 24 Mar 2015 10:52:20 GMT Tim
In december 2014 besloot het Antwerpse stadsbestuur de imposante ‘Fierensblokken’ op de hoek van de Nationalestraat en de Van Craesbeeckstraat te laten slopen en te vervangen door een nieuw sociaal woonblok. De Fierensblokken zijn een fraai en gaaf bewaard voorbeeld van sociale woningbouw in het interbellum en vormen visueel een perfect contrapunt voor het Tropisch Instituut aan de overzijde van de Nationalestraat.

Al in 2008 kaartte bestuurslid Stefaan Grieten de kwetsbaarheid van de Fierensblokken als belangrijk architectuurpatrimonium aan.

Al enige tijd volgt een lokale actiegroep de ontwikkelingen rond de Fierensblokken op de voet. Sinds januari worden artikels, beeldmateriaal, e.d. hier verzameld:

http://fierens-blokken-antwerpen.tumblr.com/archive
 

]]>
Tentoonstelling: Modellenwerk. Antwerpse maquettes uit de 19de en 20ste eeuw Mon, 25 Aug 2014 09:03:21 GMT Tim

Heb je altijd al eens de Boerentoren, de Zeevaartschool of de Politietoren van dichtbij willen bekijken? Zonder helikopter of verrekijker dan, maar vanop de begane grond? Die kans krijg je op de uitzonderlijke tentoonstelling over historische Antwerpse maquettes in de Gildekamersstraat. Tientallen maquettes illustreren er de grote etappes van de Antwerpse bouwgeschiedenis van de 19de eeuw tot nu. Het Architectuurarchief van de provincie Antwerpen biedt met 'Modellenwerk. Antwerpse maquettes uit de 19de en 20ste eeuw' niet enkel een andere kijk op de gebouwde omgeving, maar laat je ook een ruime selectie van zijn meest gekoesterde schatten zien.

Voor AVBG-sympathisanten voorzien we dit najaar een exclusief bezoek onder begeleiding van co-organisator en AVBG-bestuurslid Stefaan Grieten.

Adres: Toekomstig museum voor Edelsmeedkunst, Juwelen en Diamant, Gildekamersstraat 5 - 2000 Antwerpen.

Open van dinsdag tot en met zondag van 10 tot 12.30 uur en van 13 tot 17 uur. Op Open Monumentendag op 14 september doorlopend open van 10 tot 18 uur.

Gratis toegang.

 

]]>
Vacature: collectieregistrator bij Epitaaf vzw Mon, 29 Sep 2014 20:53:34 GMT Tim

De vereniging voor funeraire grafkunst Epitaaf vzw is op zoek naar een collectieregistrator. Epitaaf is een vrijwilligersorganisatie die zich inzet voor het behoud van het funerair erfgoed. Ze is gevestigd in het voormalige grafbeeldhouwersatelier Salu, gelegen aan de ingang van het kerkhof van Laken.

Solliciteren kan tot 15/03/2014.

Meer informatie vind je hier.

]]>
Poortomlijsting Boterhamstraat opnieuw zichtbaar in het straatbeeld. Mon, 27 May 2013 22:52:30 GMT Jerry
Op donderdag 9 mei 2013 werd door AVBG- bestuurslid Jerry Driesen de blauwe hardstenen poortomlijsting aan de Boterhamstraat 1 blootgelegd. Eerder verschenen op deze website hierover al het artikel Verborgen gotiek in de Boterhamstraat (artikel nr. 7, verschenen op 11 november 2012) en het nieuwsbericht Gevonden gotiek in de Boterhamstraat (geplaatst op 7 december 2012). Na een verscholen bestaan van ruim 110 jaar is deze opmerkelijke poortomlijsting nu opnieuw zichtbaar in het straatbeeld.


In totaal bleven 13 steenblokken bewaard, vijf van de linker opstand en 8 van de boog. Op één segment na, het onderste aan de rechterkant, is de boog dus intact gebleven. Zoals volgens de bouwaanvraag uit 1902 was te verwachten is de rechter opstand compleet verdwenen in functie van de toen aangebrachte deuropening. Een restant van het basement of de sokkel van de linker opstand kon tot nu toe nog niet waargenomen worden. Mogelijk zijn hiervan wel nog sporen zichtbaar aan de binnenzijde van de muur of onder het maaiveld.

Aan de binnenste rand is de poortomlijsting voorzien van een kwartholprofiel. In deze fase van het onderzoek kon noch de dagkant, noch de binnenzijde van de constructie verder blootgelegd worden. Eventuele dieperliggende profileringen of (negatieve) gebruikssporen konden dus nog niet geregistreerd worden. Evenmin zijn al groevemeestermerken, die een exactere datering mogelijk kunnen maken, ontdekt.

Het volledige voorvlak van de steenblokken is ruw afgevlakt met een puntbeitel, wat een betere hechting van de gevelbepleistering mogelijk maakte. Het valt niet te achterhalen of deze ingreep ook dateert uit 1902 of al vroeger geschiedde. Door deze ingreep verdwenen mogelijk (een) uit het gevelvlak stekende waterlijst(en). Helaas laat het ruw afgevlakte voorvlak het niet toe om het vroegere bestaan daarvan te bevestigen.

Als bij wonder bleef wel de verheven schildvorm op de sluitsteen bewaard. Het vroegere uitzicht van dit opmerkelijke detail blijft echter een vraagteken. Er zijn geen sporen waarneembaar die een afgehouwen sculpturale vormgeving of inscriptie verraden. Resten van een beschildering of opschrift zijn evenmin waar te nemen. Het meest waarschijnlijke zal ofwel een afbeelding van het stadswapen, ofwel een volgnummer geweest zijn.

Het doorlopende kwartholprofiel vertoont op enkele plaatsen nog pakketjes van opeenvolgende afwerkingslagen. Een stratigrafisch kleuronderzoek behoort tot de mogelijkheden.

Binnen de poortomlijsting werd ook een blauwe hardstenen latei blootgelegd. Deze latei is een relict van het poortje dat op een bouwplan uit 1939 afleesbaar is. De deuropening die in 1902 werd gecreëerd en de afbraak betekende van de rechter opstand, was op dat moment al terug dichtgemetseld. Het blijft overigens tot nu toe onopgehelderd waarom de deuropening van 1902 precies op de plaats van die rechter opstand van de poort werd gemaakt? Achter de muur was een open binnenkoer, indien men de deuropening een klein beetje naar links plaatste, had men deze volledig binnen de opvulling van de oude poort kunnen maken. Op die manier had men zich de moeite kunnen getroosten om de zware blokken blauwe hardsteen uit te breken. Er moet dus een reden geweest zijn om de deuropening uitgerekend daar te creëren, maar tot dusver blijft het waarom onduidelijk.

Vele vragen blijven dus nog steeds onbeantwoord, maar de aanwezigheid van de poortomlijsting is nu definitief bevestigd. Toekomstig onderzoek zal hopelijk meer klaarheid brengen aangaande de exacte functie en het gebruik van de poort en het achterliggende terrein in relatie tot de onderliggende rui.

De toekomst van de poortomlijsting is alvast verzekerd. De eigenaar van het gebouw plant in de toekomst de toegang tot het in het gebouw gevestigde privémuseum te laten geschieden langs de poort. Een prachtig vooruitzicht alvast.
Wordt opnieuw zonder twijfel vervolgd…

(Tekst: Jerry Driesen)
 

]]>
Merksemse kaak trekt naar het zuiden. Mon, 27 May 2013 23:07:05 GMT Jerry
Ongeveer gelijktijdig met de publicatie op de AVBG-site van het artikel gewijd aan de kaken op het grondgebied van de stad Antwerpen (Artikel nr. 11, Tot sieraad dezer heerlijkheden: de kaken in het Antwerpse herbekeken) verdween de in het artikel besproken Merksemse kaak uit het straatbeeld.

Deze vroeg achttiende-eeuwse blauwe hardstenen kaak werd omwille van de nakende herprofileringwerken van de Bredabaan en het Burgemeester Jozef Nolfplein eind februari gedemonteerd en overgebracht naar de Openluchtmuseum Middelheim. Momenteel kan de geïnteresseerde museumbezoeker de losse onderdelen bewonderen in de bekende vergeethoek van het openluchtmuseum. De verzamelplek voor Antwerpse monumenten die telkens weer ‘vergeten’ worden in de planningsfase voor de heraanleg van hun oorspronkelijke standplaats in het openbaar domein. De Merksemse kaak bevindt zich er dus in het goed gezelschap van o.a. Koperen Lo ofte De Franse Furie (Kipdorpbrug, 1885, door Georges Geefs), Burgemeester Leopold de Wael (Franklin Rooseveltplaats, 1897, door Frans Joris), Rossini (Harmoniepark, 1873, door Jacques de Braekeleer), enzovoort.

 
 
 

Men kan zich terechte vragen stellen bij de hier toegepaste methode voor het behoud van dit cultuurgoed. Tijdens een plaatsbezoek op 4 maart 2013 kon in vele scheuren en breuklijnen ijsvorming vastgesteld worden. Indien tegen de volgende winter hiertegen geen maatregelen worden genomen zal bijkomende schade onvermijdelijk zijn. Werd er overigens een conditierapport opgesteld voor en na de ontmanteling?

Feit is wel dat hier een unieke kans geboden wordt om eens een gedemonteerde kaak van dichtbij te bestuderen. Jammer genoeg kan op geen van de thans zichtbare vlakken een groevemeestermerk aangetroffen worden. Het oppervlak van de authentieke onderdelen is daarvoor te verweerd. Te midden van de losse onderdelen lijkt het alsof het beeld van de apostel Bartholomeus, met zijn getrokken slagersmes, als beschermheilige bijna letterlijk de ontmantelde kaak staat te beschermen. Op het beeld of de voetplaat is geen signatuur aan te treffen. Wel is duidelijk de datering ‘1846’ leesbaar, wat het beeld dus iets jonger maakt dan de in de literatuur voorkomende datering 1840.

De vraag die rest is wat de toekomst voor deze kaak zal brengen?Als unieke en waardevolle getuige van de verder zo goed als volledig verdwenen oude dorpskern kan de kaak schijnbaar op weinig aandacht van de beleidsmakers rekenen. In al de door de Stad Antwerpen verzorgde communicatie rond de heraanleg van de Bredabaan en het Burgemeester Jozef Nolfplein (hier te consulteren) ontbreekt in elk geval elke verwijzing naar dit kleine monument. Op enkele vroege presentaties is op een plan voor de Sint-Bartholomeuskerk, in het verlengde van de as van de Frans de l’ Arbrelaan, wel een octogonale stip zichtbaar die vermoedelijk de kaak aanduidt.

Enigszins verontrustend is wel dat deze ‘stip’ uiteindelijk verdwenen is op de presentatie die het definitieve ontwerp moet voorstellen. (bekijk hier de presentatie) Ook op de infoborden die de burger in het straatbeeld moeten informeren over het eindresultaat na de heraanleg is er van de kaak geen spoor meer te bekennen.

Een kleine vergetelheid van de planmakers of opnieuw een uiting van een gebrek aan aandacht voor het aanwezige niet beschermde erfgoed van deze stad? Hopelijk is onze bezorgdheid nodeloos, doch de huidige locatie van de Merksemse kaak zet alvast aan tot alertheid.

Jerry Driesen
 

]]>
<![CDATA[Onroerend erfgoed & het nieuwe bestuursakkoord voor de stad Antwerpen]]> Mon, 17 Dec 2012 22:59:01 GMT Tim
Op 10 december 2012 werd het langverwachte bestuursakkoord 2013-2018 voor de stad Antwerpen voorgesteld. In het akkoord, onder meer onder de punten 5.2. 'cultuur' en 5.3. 'monumentenzorg' (zie hieronder), opvallend veel aandacht voor het Antwerpse onroerend erfgoed. Het bestuur van de AVBG kan deze ontwikkeling alleen maar toejuichen. Wij hopen dat het nieuwe stadsbestuur de komende zes jaar haar beloften werkelijk omzet in daden. Uiteraard zullen wij niet nalaten deze papieren beloften en het concrete erfgoedbeleid regelmatig kritisch aan elkaar af te toetsen.  

Bron: 'Respect voor A. Bestuursakkoord 2013-2018' p. 50. De integrale versie van het akkoord is onder meer hier te vinden. Wellicht verschijnt de tekst eerstdaags ook op de website van de Stad Antwerpen.

 

]]>
Gevonden gotiek in de Boterhamstraat Fri, 07 Dec 2012 15:55:32 GMT Tim
Op onze website verscheen op 11 november het artikel ‘Verborgen gotiek in de Boterhamstraat?’, over de mogelijke aanwezigheid van een gotisch vormgegeven poort(omlijsting) in de zijgevel van het hoekhuis Boterhamstraat-Falconrui. Jerry Driesen, de auteur van de tekst, werd kort nadien gecontacteerd door de eigenaar van het betrokken pand. De eigenaar, tevens bezieler van het daar gevestigde privémuseum gewijd aan de kunstenaarsfamilie Mortelmans, heeft een hart voor het Antwerps onroerend erfgoed en was bereid om enkele puncties te laten uitvoeren.

Visuele waarnemingen tijdens een plaatsbezoek op 1 december ll. Bevestigden alvast de zestiende-eeuwse of vroeg zeventiende-eeuwse oorsprong van het hoekpand en het naastgelegen pand langs de Falconrui waarmee het thans een visuele en functionele eenheid vormt. De zichtbare balkenlagen met traditionele balksleutels en kraagstenen tussen de eerste en tweede verdieping laten hierover geen twijfel bestaan.
Twee puncties in de gevelbepleistering leverden nog boeiender informatie op. Een eerste punctie aan de noordelijke rechtstand van de vermoedelijke poortomlijsting bracht meteen een stuk natuursteen met een kwartholle profilering aan de dagkant aan het licht. De aanwezigheid van de poortomlijsting werd daarmee bevestigd. Een grotere punctie ter hoogte van de sluitsteen bleek nog opmerkelijker. De ontdekte poortomlijsting is niet enkel bijzonder kloek uitgevoerd, haar sluitsteen is ook voorzien van een verheven schildvormige sculptuur. Het oppervlak van dit schild (ca. H 33 cm X B 30 cm) dient nog verder blootgelegd te worden. Wel werd al duidelijk dat de sluitsteen ooit werd afgevlakt, en dat helaas, maar niet onverwacht, ook alle andere uit het gevelvlak stekende onderdelen waaronder de waterlijsten, afgehouwen zijn. Vermeldenswaardig is ook dat de poortomlijsting werd uitgevoerd in blauwe hardsteen. Bijgevolg kunnen bij verdere blootlegging groevemeestermerken eventueel een exactere datering mogelijk maken.

In afwachting van een verdere blootlegging van de poortomlijsting mag nu al gesproken worden van een opmerkelijke bouwarcheologische vondst. Dat er een relatie bestaat tussen de poort en de onderliggende rui staat buiten kijf. De exacte functie van de vroeger achterliggende ruimte is echter nog niet opgehelderd. Betreft het een toegang tot een loskade, een spuisysteem, een watermolen,…? De imposante afmetingen van de poort (een breedte van 10 voet en een hoogte van 332 cm vanaf het actuele maaiveld) lijken te wijzen op een toegankelijkheid voor paarden en karren. Het schildje in de sluitsteen was mogelijk voorzien van het stadswapen. Zou dit kunnen betekenen dat dergelijke toegangspoorten bij meerdere ruioverbruggingen voorkwamen? In elk geval lijkt deze poort, voor zover bekend, het enige bovengrondse materiële relict te zijn dat nog rechtstreeks met het laatmiddeleeuwse Antwerpse ruiensysteem in verband gebracht kan worden.

Wordt zonder twijfel vervolgd…

(tekst: Jerry Driesen)



(foto links: Petra Maclot, foto rechts: Jerry Driesen)
 

]]>
Kleurverlies Tue, 13 Nov 2012 14:17:54 GMT Tim
Het appartementgebouw Orgelstraat 3 werd de voorbije zomer voorzien van nieuw buitenschrijnwerk. De in het oog springende originele aluminium garagepoort in goud en fris muntgroen bleef behouden maar kreeg een hip nieuw 'kleurtje'. Beoordeel zelf het resultaat.

Foto's: Wim Strecker
 

]]>
Sloophamer dreigt voor industrieel erfgoed Petroleum Zuid - Antwerpen Tue, 22 May 2012 23:18:48 GMT Tim
De gebouwen van de vroegere American Petroleum Company op 'Petroleum Zuid' zijn opgenomen in de vastgestelde inventaris onroerend erfgoed. Desondanks werd op 24 november 2011 aan de n.v. Blue Gate een vergunning verleend tot het slopen van alle gebouwen en installaties.


Aan het begin van de 20e eeuw was Petroleum Zuid de belangrijkste petroleumhaven van Europa. Bij Koninklijk Besluit van 28 juni 1900 werden 54 hectaren poldergrond in de Hobokense polder onteigend voor de aanleg van nieuwe petroleuminrichtingen - omdat men besloten had dat de opslag van grote hoeveelheden van dat brandbare goedje in de oude haven te gevaarlijk was. De aanlegwerken gingen begin 1902 van start en vanaf 1903 werden de eerste nieuwe installaties in gebruik genomen. Pionier daarbij was de American Petroleum Company (APC). Op 26 augustus 1904 brak in de nieuwe petroleumhaven een grote brand uit, die op tal van postkaarten en foto's vereeuwigd werd. De tanks van APC werden vernietigd, maar enkele stapel- en werkhuizen, en de concièrgerie ontsnapten aan de dans.

Vandaag is de meeste activiteit in Petroleum-Zuid verdwenen en maakt men zich op om het om te vormen tot 'Blue Gate'. Dit is een strategisch project van het Urban II-programma en het grootste investeringsproject in de Antwerpse Zuidrand. Erfgoed mag daarbij de ontwikkelaars liefst niet voor de voeten lopen...

Van de oudste ontwikkelingen, van voor de brand van 1904, blijven thans enkel nog een viertal gebouwen en een betonnen aanlegpier bewaard. De gebouwen zijn deze van de American Petroleum Company, dus van de eerste firma die hier een stek vond. In de bedrijfsgebouwen van APC vinden we daarenboven een unieke betonnen dakconstructie (1903), één van de oudste betonstructuren in ons land.

Het is derhalve zeker verantwoord dat deze gebouwen opgenomen werden in de Vastgestelde Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (9 november 2011, Belgisch Staatsblad 17 november 2011). Deze is rechtsgeldig geworden op 27 november 2011, zoals in het decreet bepaald 10 dagen na de publicatie in het Belgisch Staatsblad.

Echter, een sloopvergunning voor deze site werd drie dagen vóór de rechtsgeldigheid van de vastgestelde inventaris afgeleverd, op 24 november...

De gemeente kan voor gebouwen die opgenomen zijn in de vastgestelde inventaris de sloopvergunning alleen uitreiken, nadat zij advies heeft gevraagd over de erfgoedwaarden van het gebouw. De stad Antwerpen was op de hoogte van het feit dat een reeks gebouwen, o.m. deze van APC, op de vastgestelde inventaris zouden opgenomen worden. Wilde men door het afleveren van een vergunning de rechtsgeldigheid nog snel te vlug af zijn ???

Lees heel het verhaal en vindt een overzicht van de evaluaties van de gebouwen van de A.P.C. op de website van de Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie.

http://www.vvia.be/sites/lijst_AN/2000001.htm


Bron (integrale tekst en foto): Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie vzw - Afdeling Antwerpen
http://www.vvia.be/
 

]]>
Nieuwe zoekinterface bouw- en milieudossiers Felixarchief Fri, 11 May 2012 14:06:05 GMT Tim
Het Felixarchief maakte onlangs de interface voor het zoeken in de dossiers bouw- en milieuvergunningen gebruiksvriendelijker. Een nieuwe detailtoegang laat gebruikers nu toe vijf verschillende zoekcriteria te combineren en zo gericht te zoeken in bouwdossiers uit Antwerpen, Deurne, Wilrijk, Borgerhout, Berendrecht-Zandvliet-Lillo en Ekeren, en in milieudossiers uit Antwerpen, Borgerhout en Wilrijk

Geplaatst door Tim Bisschops 01 feb, 2012

]]>
Vlaams-Nederlandse Natuursteendag Tue, 22 May 2012 23:24:05 GMT Tim
De datum van de vierde Vlaams-Nederlandse Natuursteendag, dit jaar in Rotterdam, werd verschoven van 14 september 2011 naar 15 februari 2012. Het accent ligt bij deze editie op jongere monumenten. Voor het volledige programma en aanmelding kan men terecht op www.natuursteendag.nl

Geplaatst door Jerry Driesen 06 okt, 2011

]]>
Kroniek Wim Strecker volledig online Tue, 22 May 2012 23:24:32 GMT Tim
Sinds 15 augustus 2011 staat Wim Strecker's 'Kroniek van Antwerpen' eindelijk volledig online. Deze digitale kroniek, aanvankelijk te vinden op Wim's eigen website, bestrijkt ruim 2000 jaar Antwerpse geschiedenis (tot 1999). Inhoudelijk zal de kroniek nog regelmatig worden uitgebreid.

Geplaatst door Tim Bisschops 18 aug, 2011

]]>
<![CDATA[Ledenactiviteit: "Een avondje toogpraat" (plaatsbezoek/lezing)]]> Thu, 05 Apr 2012 14:39:36 GMT Tim

Op maandag 25 april (Paasmaandag) organiseert de AVBG voor haar leden een bezoek aan één van de laatste historische eenkamerwoningen in Antwerpen, gelegen in een toog aan de Paardenmarkt. Vele van dergelijke wooncontexten zijn in de loop der eeuwen weggesaneerd en gesloopt, en wat resteert is vaak grondig gerenoveerd zonder gedegen onderzoek of documentatie. Het huisje dat we bezoeken is daarom een uitzonderlijk interessant relict. Afspraak op 25 april, om 19.30u op de hoek van de Paardenmarkt en de Venusstraat.

Met dank aan dhr. Marten Coppens.

Tim Bisschops

Geplaatst door Tim Bisschops 18 apr, 2011

]]>
Stadsarchief Antwerpen past voorwaarden reproductie bouwdossiers aan Thu, 05 Apr 2012 14:37:59 GMT Tim In het stadarchief Antwerpen zijn de bouwdossiers van de districten Antwerpen (1826-2006), Deurne (1830-2006) en Wilrijk (1900-2006) vrij raadpleegbaar. Sinds 1 maart echter, kunnen van ‘jonge’ bouwplannen (<75jaar) alleen nog reproducties of foto’s worden verkregen mits bewijs van eigendom van het betreffende onroerend goed (een kopie van de eigendomsakte, een uittreksel uit de kadastrale legger, …) of met een toelating van de oorspronkelijke architect. Een eigenaar mag de kopie van het bouwplan van zijn onroerend goed alleen aanwenden voor privégebruik. Deze maatregel werd genomen ter bescherming van het auteursrecht van architecten. Meer informatie op www.felixarchief.be.

Geplaatst door Tim Bisschops 10 mrt, 2011

]]>
Nieuwe website: de balans van Braem Thu, 05 Apr 2012 14:37:18 GMT Tim

Braem over monumentenzorg, erfgoed en nog veel meer

100 jaar geleden werd de Antwerpse architect Renaat Braem geboren en dat vormt de aanleiding voor een waaier van culturele activiteiten rond zijn werk, zijn visie en zijn persoon. Het Braemjaar heeft ook aandacht voor onverwachte aspecten rond Braem: de website www.debalansvanbraem.be bekijkt hoe Braem dacht en schreef over monumentenzorg, de waarde van het historische gebouwenpatrimonium in oude stadskernen en andere thema’s die aansluiten bij de interessesfeer van AVBG. De website, een initiatief van het Architectuurarchief van de Provincie Antwerpen, is sinds 1 oktober online.

Geplaatst door Tim Bisschops 11 okt, 2010

]]>
Nieuwe oproep voor een zinvolle bestemming voor het Steen Thu, 05 Apr 2012 14:36:13 GMT Tim Beste AVBG-leden, beste lezer,

Professor Herman Van Goethem (UA) lanceert een nieuwe oproep voor een zinvolle bestemming voor het Steen, en AVBG sluit zich daar volmondig bij aan. Het Steen en het Burchtgebied bekleden een cruciale plaats in de geschiedenis van Antwerpen, en de AVBG heeft dan ook steeds veel aandacht besteed aan deze site. Er was niet alleen de archeologische campagne op de Burchtgracht in 1988, maar ook de succesvolle strijd voor een nieuwe opgraving op een grote site langs de burchtmuur in 2004 en 2007. Onze aandacht richtte zich ook op het Steen zelf, zeker sinds de plannen van het stadsbestuur voor een nieuwe invulling van het Steen in 2007 bekend raakten. De online petitie die de nieuwe oproep steunt, vindt u op http://neenaanhetsteen.wordpress.com Behalve zelf tekenen, kunt u deze tekst ook kopiëren en doorsturen naar andere belangstellenden. Dank bij voorbaat!

Het AVBG-bestuur

Geplaatst door Tim Bisschops 28 sep, 2010

(foto: Tim Bisschops)

]]>
AVBG-bijdragen 1979 online Thu, 05 Apr 2012 14:34:28 GMT Tim Op 28 oktober werden aan het archief 'AVBG-Bulletins' alle bijdragen van het jaar 1979 toegevoegd. De teksten zijn vrij als pdf-bestand te raadplegen en te downloaden.

Geplaatst door Tim Bisschops 28 okt, 2009

]]>
Vernieuwde website archeologische dienst Antwerpen Thu, 05 Apr 2012 14:33:37 GMT Tim

Korte tijd geleden werd de website van de dienst archeologie van de stad Antwerpen - Archeoweb - in een nieuw kleedje gestoken. De site biedt nu o.a. een helder overzicht van projecten en sites. Ook zullen de Rapporten van het stedelijk informatiecentrum archeologie en monumentenzorg, waarin de meest recente opgravings- en onderzoeksresultaten zijn opgenomen, gratis te downloaden zijn.

Daarnaast kunnen in het virtueel museum archeologische data worden opgevraagd per object, thema, site of periode. Verder engageren de archeologen zich om recente ontwikkelingen en archeologische weetjes zo snel mogelijk als nieuwsitem mee te geven.

Tim

Geplaatst door Tim Bisschops 15 jul, 2009

]]>
<![CDATA[Publicatie colloquium Huizenonderzoek & Stadsgeschiedenis]]> Thu, 05 Apr 2012 14:32:32 GMT Tim

Begin juli publiceerde de vzw Levend Archief Brugge de handelingen van het colloquium 'Huizenonderzoek & Stadsgeschiedenis'.

Op 28 november 2008 organiseerde Levend Archief, de vrienden van het Brugse Stadsarchief, i.s.m. Bouwhistorie vzw, dit colloquium. De organisatoren kozen bewust voor een eerder historische benadering i.p.v. een bouwhistorische of kunsthistorische insteek. De steden Antwerpen, Brugge, Gent, en Leiden kwamen er aan bod. De zeven referaten, aangevuld met de reflecties van een erfgoedzorger, zijn in deze publicatie gebundeld en vormen zo een blijvend statement dat huizenonderzoek een waardevolle pijler is voor de stadsgeschiedenis en tot nieuwe inzichten kan leiden.

Inhoud:

Daniel Lievois, 'Het huizenonderzoek: een kijkvenster op de stadsgeschiedenis'

Jan D'Hondt, 'De website huizenonderzoekbrugge.be: stand van zaken en toekomstplannen'

Tim Bisschops, 'De methodes van het historisch huizenonderzoek, sleutels tot de ontwikkeling van stedelijke GIS voor de prekadastrale periode. Cases: laatmiddeleeuws Antwerpen en vroegmodern Leiden'

Heidi Deneweth, 'De wisselwerking tussen bouwtechnische veranderingen en evoluerende samenlevingsvormen in drie Brugse buurten, late middeleeuwen tot negentiende eeuw'

Johan Dambruyne, 'Het Gentse huizenonderzoek in macro-economisch en macro-sociaal perspectief (zestiende-achttiende eeuw): een terugblik'

Ludo Vandamme, 'Huizenonderzoek en materiële cultuur in het zestiende-eeuwse Brugge'

Stephanie Van Houtven, 'Bouwen aan een betere samenleving? Arbeidershuisvesting in Antwerpen-Noord, 1865-1885'

Brigitte Beernaert, 'Enkele reflecties over Huizengeschiedenis en Erfgoedzorg in Brugge'

De 111 pagina's tellende publicatie is te bestellen bij de vzw Levend Archief. (Klik hier)

]]>
Bouwdossiers district Wilrijk nu ook in Felixarchief Thu, 05 Apr 2012 14:30:55 GMT Tim Onlangs werden alle bouwdossiers van het district Wilrijk overgebracht naar het Felixarchief. Deze dossiers zijn nu via de gekende zoekfunctie op bouwdossiers & milieuvergunningen te vinden en op te vragen: http://www.felixarchief.be/Unrestricted/ZoekenBouwdossier.aspx

Tim

Geplaatst door Tim Bisschops 30 jun, 2009

]]>
Oude jaargangen 'Stadsgeschiedenis' te downloaden Thu, 05 Apr 2012 14:30:11 GMT Tim

Van de website van het Centrum voor Stadsgeschiedenis zijn de eerste twee jaargangen van het wetenschappelijk tijdschrift Stadsgeschiedenis (2006 en 2007) integraal te downloaden.

Het Vlaamse-Nederlandse tijdschrift Stadsgeschiedenis is een initiatief van het Centrum voor Stadsgeschiedenis. Het biedt een breed forum voor een interdisciplinaire wetenschappelijke discussie over steden en stedelijkheid. De stad Antwerpen komt in het tijdschrift regelmatig aan bod.

Tim Bisschops

Geplaatst door Tim Bisschops 11 jun, 2009

]]>
Losse schepenbrieven in stadsarchief krijgen nieuwe beschrijving Thu, 05 Apr 2012 14:28:28 GMT Tim In het Antwerpse stadsarchief werden in februari 2009 opnieuw enkele oude inventarissen omgezet naar nieuwe ISAD-beschrijvingen (International Standard Archival Description). De internationale norm voor het beschrijven van archiefdocumenten. Bij deze oude inventarissen hoorden ook de losse schepenbrieven, waarvan voortaan de ISAD-beschrijvingen online te raadplegen zijn onder het Archief van de Schepenbank – of via deze link

Tim Bisschops

Geplaatst door Tim Bisschops 17 mrt, 2009

]]>
Nieuwe archieven raadpleegbaar Thu, 05 Apr 2012 14:27:22 GMT Tim Het stadsarchief Antwerpen ontsloot onlangs enkele kleine, maar voor bouwhistorisch onderzoek nuttige archieven. Het gaat om huisarchieven van 'De Gulden Cop', 'De Preeckstoel', en 'De Roode Logie' en om een verzameling losse notarisakten.

De inventarisnummers zijn te vinden via het archievenoverzicht: huisarchieven, notarisakten

Tim Bisschops

Geplaatst door Tim Bisschops 14 jan, 2009

]]>
Oude bijdragen AVBG-Bulletin online beschikbaar Thu, 05 Apr 2012 14:25:53 GMT Tim

De AVBG ontsluit in de komende maanden de Bulletins die niet meer verkrijgbaar zijn. De eerste teksten van jaargang 1985 zijn reeds via onze webpagina 'PUBLICATIES te downloaden. Volg de link 'ARCHIEF BULLETIN' .

De teksten en afbeeldingen zijn auteursrechtelijk beschermd en worden voor strikt persoonlijk gebruik ter beschikking gesteld. Publiek of commercieel gebruik kan enkel mits schriftelijke toestemming van het bestuur van de AVBG.

Veel leesplezier.

Tim Bisschops, namens het bestuur.

Geplaatst door Tim Bisschops 13 dec, 2008

]]>
Nummering bouwdossiers in Stadsarchief Antwerpen aangepast Thu, 05 Apr 2012 14:22:52 GMT Tim Als u in het FelixArchief al eens een bouwdossier heeft opgevraagd, dan herkent u waarschijnlijk het fonds MA-BD. Dit staat voor Modern Archief BouwDossiers en werd - om de dossiers aan te duiden - altijd gevolgd door een reeks cijfers. Voortaan zal u geen MA-BD meer aantreffen in het FelixArchief. De bouwdossiers zijn er nog wel, maar de inventarisnummers bestaan nu enkel nog uit cijfers.

Omdat de lettercombinatie MA-BD voor praktische problemen zorgde, werd die verwijderd. Daardoor bestaan de inventarisnummers van de bouwdossiers nu nog enkel uit cijfers waarvan telkens een deel voor het #-teken en een deel erna. Bijvoorbeeld 1923 # 14783 is het inventarisnummer van een bouwdossier over het pand gelegen aan de Venusstraat 11. Alle inventarisnummers van de bouwdossiers op www.felixarchief.be zijn aangepast. Wie een nieuwe zoekopdracht uitvoert, komt dus meteen bij de nieu we inventarisnummer terecht.

Wie nog oude inventarisnummers van bouwdossiers heeft neergeschreven, houdt er best rekening mee dat hij of zij die opnieuw opzoekt via de zoekmodule op de website vooraleer ze te reserveren of aan te vragen in de leeszaal.

(Bron: elektronische nieuwsbrief Stadsarchief Antwerpen, november 2008)

Tim Bisschops

Geplaatst door Tim Bisschops 24 nov, 2008

]]>